Oude en kostbare drukwerken

Belangrijke info

  • U raadpleegt alle collecties in de algemene leeszaal.
  • Een zitplaats reserveren is verplicht.
  • Reserveer al uw documenten 2 werkdagen op voorhand.

De collectie

Sinds 2007 worden oude boeken (van vóór 1830) bewaard in de afdeling Oude en kostbare drukwerken.

Vandaag bewaart de afdeling ongeveer 282.000 gedrukte volumes, waaronder:

  • meer dan 3.200 incunabelen (boeken gedrukt vóór 1501),
  • 30.000 Brusselse edities van het ancien régime,
  • Belgische en buitenlandse gedrukte werken van vóór 1830,
  • een selectie van opmerkelijke boeken van na 1830.

De verzameling omvat ook hedendaagse, bibliofiele en kostbare publicaties die elk jaar, via het wettelijk depot, aan de collectie van KBR worden toegevoegd.

Fondsen in deze collectie

Alle domeinen van de wetenschap komen aan bod.

Tot de belangrijke collecties behoren:

  • de fondsen Karel Van Hulthem (VH) en Stad Brussel (VB)
  • encyclopedieën, de reeks van de incunabelen (INC)
  • de boeken over geneeskunde en natuurlijke wetenschappen van Johann Müller (Müller)
  • de oude drukwerken van de bibliotheek François-Joseph Fétis (Fétis)
  • het theaterfonds Faber (Faber)
  • de aanwinsten van de afdeling Oude en kostbare drukwerken (LP)
  • de reeksen met almanakken (ALM)
  • het Voltaire-fonds van de Graaf de Launoit (FS)
  • de verzameling boekbanden, oude en hedendaagse boeken die werd aangelegd door mevrouw Louis Solvay (FS IX)
  • de literaire bibliotheek van Baron van Bogaert (FS XXXV)
  • een geheel met meer dan 1.000 oude Japanse boeken, samengebracht door Hans de Winiwarter (FS XLI)
  • de bibliotheek van de surrealistische schrijver Louis Scutenaire (FS XLIX)
  • de verzameling van mevrouw Léon Courtin (FS LXIII)

Zoeken in de collectie

De meeste boeken van de afdeling Oude en kostbare drukwerken zijn ge(retro)catalogeerd in de online catalogus. Alle boeken die na 1985 werden verworven, geschonken of nagelaten, zijn erin opgenomen. In de catalogus kunt u zoeken op herkomst, boekbinder of de naam van de persoon aan wie de opdracht is gericht.

Voor de collecties die tot in 1984 werden gekocht, is het nog zinvol om de algemene steekkaartencatalogus van de algemene leeszaal te raadplegen.

Meer gedetailleerde thematische opzoekingen doet u aan de hand van de catalogi op steekkaarten. Die zijn gerangschikt volgens auteur en titel, onderwerp, drukker, verluchter, boekbinder, herkomst enzovoort. Opgelet: deze thematische steekkaartenbakken zijn maar beschikbaar voor een deel van de collectie Oude en kostbare drukwerken.

Bovendien is er van sommige collecties een gedrukte catalogus verschenen: Van Hulthem, Fétis, Graaf de Launoit, mevrouw Louis Solvay, Nyssen, Van Bogaert.

In de leeszaal zijn ook gedrukte catalogi en thematische repertoria beschikbaar:

  • Polain (15de-eeuwse drukwerken),
  • Nijhoff-Kronenberg (Belgische drukwerken van 1501-1540),
  • Belgica Typographica (Belgische drukwerken van 1541-1600),
  • Bibliotheca Belgica (oude Belgische auteurs en drukwerken),
  • Bibliotheca Erasmiana Bruxellensis (werken van Erasmus),
  • Bibliotheca Lipsiana Bruxellensis (werken van Justus Lipsius),
  • Blogie (repertoria van de catalogi van boekenveilingen)

Geschiedenis van de collectie

De afdeling werd in 1945 opgericht onder de benaming Kostbare drukwerken. Op basis van meerdere criteria haalde haar eerste conservator, Franz Schauwers, alle oude en moderne zeldzame en kostbare gedrukte boeken uit de algemene verzamelingen. Hij selecteerde stelselmatig de volgende categorieën van boeken die hij naar de nieuwe afdeling overbracht:

  • alle gedrukte boeken tot in 1540,
  • alle in België gedrukte boeken tot in 1600,
  • en voor Groot-Brittannië alle gedrukte boeken tot in 1640.
    Voor de boeken die dateren van na de bovenstaande data maakte hij een keuze in functie van de zeldzaamheid van de uitgave, de illustraties, de boekband of een opmerkelijke herkomst.

In slechts enkele jaren tijd verwierf de afdeling op die manier ongeveer 50.000 volumes. Ze bleef nadien verder evolueren en werd, in 2007, de afdeling Oude en kostbare drukwerken.

Lees meer over de geschiedenis van de afdeling

Contact
Contacteer de afdeling