Vanaf 26 oktober vindt u in het KBR museum een nieuwe selectie handschriften uit de bibliotheek van de Bourgondische hertogen én een themafocus ‘Heksen avant la lettre’. Want wat blijkt: het cliché van de middeleeuwse heks bestaat helemaal niet.

Aan de hand van de tentoongestelde handschriften ontdekt u wat het dan wel betekende om vrouw te zijn in onze gewesten op het einde van de 15de eeuw. Van maagd Maria tot zeemeermin.

De thematische focus is inbegrepen in uw ticket voor het KBR museum. U ontvangt bij uw aankomst in het museum een brochure met meer uitleg over de stukken die deel uitmaken van ‘Heksen avant la lettre’.

Geen middeleeuwse heksenjacht

In tegenstelling tot wat we vaak denken, vond in de middeleeuwen geen systematische heksenjacht plaats. De figuur van de ‘boze heks’ duikt pas op het einde van de 15de eeuw op, onder de impuls van drukwerken over demonologie. Die moeten ervoor zorgen dat de hekserij in Europa wordt uitgeroeid.

Geleidelijk aan neemt de kerkelijke angst voor satanische activiteiten toe, samen met het streven om al wie ervan verdacht wordt te veroordelen. In de 16de en de 17de eeuw leidt dit tot een vloedgolf aan processen in rechtbanken. Duizenden vrouwenlevens worden zo op het spel gezet.

Genuanceerd vrouwbeeld

De collectie Bourgondische handschriften bevat een schat aan kostbare miniaturen en verhalen. Sommige verhalen zijn ontsproten aan de verbeelding, andere tonen net de alledaagse realiteit.

Kortom: de collectie vormt een ideaal panorama van wat ‘vrouw zijn’ zoal inhield in de 15de eeuw, de periode vóór de duizelingwekkende opkomst van de hekserijveroordelingen.

Heilige of zeemeermin?

Van heiligen en begijnen tot sibillen, zeemeerminnen, Jeanne d’Arc, de maagd Maria, Christine de Pizan, ambachtslieden en vrouwelijke miniaturisten … Maak kennis met de vele facetten van vrouwelijkheid in de periode vlak voor het begin van de heksenjacht.

In een dertigtal handschriften ontdekt u hoe het zat met deze ‘heksen avant la lettre’. De miniaturen tonen onder andere activiteiten die later veroordeeld zouden worden als hekserij en daarom niet meer door vrouwen mochten worden uitgeoefend.

De middeleeuwen: verbazend actueel

De handschriften tonen u een portret van het einde van de middeleeuwen. Het beeld? Genuanceerd, vaak ludiek en verrassend genoeg heel nauw aansluitend bij de hedendaagse genderproblematiek.

Een reeks activiteiten brengt de nodige nuance aan bij de stereotypen die nog leven rond de figuur van de heks.

Met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en visit.brussels.