Meer dan 100 fotoromans online te doorbladeren

In het kader van het onderzoeksproject Photo-Lit heeft KBR de voorbije twee jaar zo’n 600 fotoromans uit 20 Belgische weekbladen uit de tweede helft van de 20ste eeuw opgespoord, beschreven en gedigitaliseerd. 117 fotoromans bleken verweesde werken te zijn waarvan de rechthebbenden niet geïdentificeerd kunnen worden. Ze zijn nu vrij te bekijken via Belgica, onze digitale bibliotheek.

 

Wat is een fotoroman?

Een fotoroman is een beeldroman, vaak een vervolgverhaal, met in scène gezette foto’s, tekstballonnen en bijschriften. Een strip met foto’s dus. Fotoromans in tijdschriften wisten in een niet zo ver verleden miljoenen Belgen te boeien. Je kwam ze tegen in populaire weekbladen zoals Het Rijk der Vrouw, Ons Volk, Rosita, Mimosa en Panorama. Hoe het verhaal verder ging, kwam men elke week te weten in een nieuw nummer.

Fotoromans bestaan in verschillende stijlen, die we ook terugvinden in het gedigitaliseerde corpus:

  • Sentimentele fotoromans, zoals die van Hubert Serra. Vaak zijn het adaptaties van romantische populaire romans uit die tijd.
  • Fotoromans in detectivestijl, zoals die van Jacques Van Melkebeke.
  • ‘Pop-fotoromans’ met bekende sterren, zoals die van Richard Olivier. Dit zijn korte, satirische fotoromans met (inter)nationale vedetten uit de popmuziek en zelfs de sport. Ook Eddy Merckx, Will Tura en Jimmy Frey duiken op.

 

Digitalisering en onderzoek

Vóór de opkomst van de televisie waren fotoromans enorm populair in Europa. Hoewel er vanaf de jaren 1950 ook in ons land heel veel fotoromans gemaakt werden, kreeg de Belgische fotoroman nauwelijks wetenschappelijke aandacht, in tegenstelling tot stripverhalen of graphic novels. Het onderzoeksproject Photo-Lit brengt daar nu verandering in.

 

Verweesde werken online

Omdat de fotoromans ‘recent’ gepubliceerd zijn (vanaf de jaren 50), rusten er nog auteursrechten op. We mogen ze dus niet zomaar vrij online toegankelijk maken. Of beter: dat is het geval voor de meeste fotoromans. Er zitten echter ook heel wat verweesde werken in het gedigitaliseerde corpus, werken waarvan de rechthebbenden niet kunnen worden geïdentificeerd of gelokaliseerd.

In toepassing van de Europese richtlijn voor verweesde werken registreerden de projectmedewerkers na een ‘diligent search’ 117 titels zonder aanwijsbare rechthebbenden in de Europese databank van verweesde werken.

Zo kunnen deze anonieme fotoromans, die tussen 1955 en 1967 in de populaire weekbladen Ons Volk en zijn Franstalige tegenhanger Chez Nous verschenen, door iedereen (her)beleefd worden in Belgica en via de online catalogus. Neem zeker ook eens een kijkje op de webpagina van het project Kaleidoscope, Fifties in Europe, waar enkele van de gedigitaliseerde fotoromans werden opgenomen.

 

Bekijk de fotoromans Lees meer over dit onderzoek