De Nassaukapel: het verhaal van de hofkapel die museum werd (deel 2)

De Nassaukapel maakt deel uit van het KBR museum. In de vorige blog las u deel 1 van de veelbewogen geschiedenis van deze 16de-eeuwse kapel. Vandaag ontdekt u waarom ze ingemetseld zit in het moderne gebouw van KBR.

Herinrichting van de Kunstberg

Het huidige gebouw van KBR is een indrukwekkende constructie die deel uitmaakt van een groter geheel: de Kunstberg. De herinrichting van deze site wordt in 1937 toevertrouwd aan Jules Ghobert, die een stedenbouwkundige wedstrijd wint.

Dat de 16de-eeuwse Nassaukapel niet gesloopt wordt, dankt ze aan het wedstrijdreglement. Dat voorziet immers in het behoud van een aantal historische gebouwen op en rond de Kunstberg, zoals de kapel en de appartementen van het Paleis van Karel van Lotharingen.

In de praktijk blijkt dat toch niet zo vanzelfsprekend.  Het lijkt onhaalbaar om de kapel te laten staan. Er duiken problemen op bij de bouw van de vernieuwde Kunstbergsite en de nieuwe nationale bibliotheek die er deel van uitmaakt en waarvan de plannen aan de architect Maurice Houyoux zijn toevertrouwd. Zo wordt de kapel uiteindelijk toch tot de sloop veroordeeld.

De bouwwerkzaamheden aan de bibliotheek gaan uiteindelijk pas van start in 1953. Op dat moment steken ook nieuwe protestacties de kop op tegen het verdwijnen van de kapel van het Nassaupaleis. De architecten bekijken het probleem opnieuw en stellen voor om de kapel steen voor steen af te breken en binnenin de bibliotheek herop te bouwen, als daarvoor het nodige geld gevonden wordt.

Zicht op de werf van de Kunstberg en de Koninklijke Bibliotheek

Ternauwernood ontsnapt

Na veel getouwtrek wordt in 1962 beslist om de kapel toch te behouden zoals ze is. Architect Maurice Houyoux is intussen echter overleden. De architecten Roland Delers, een medewerker van Houyoux, en Victor Bourgeois, worden gevraagd om projecten uit te werken waarbij de kapel wordt behouden en de nieuwe gevel er toch uniform uitziet. Na verschillende weigeringen en op advies van architect Pierre Puttemans wordt unaniem beslist om de gevel van de bibliotheek te verlengen tot aan de oude gebouwen van Karel van Lotharingen en een zuilengalerij te bouwen voor de kapel.

Gesteund door beton

Voor de ondersteuning van de kapel wordt de grond waarop ze steunt omgeven door muren in gewapend beton. Deze muren zijn op hun beurt gemaakt uit putten in gewapend beton van maar liefst 1,95 m diameter.

De Nassaukapel wordt uiteindelijk volledig gerestaureerd en in de gebouwen van de nieuwe Koninklijke Bibliotheek Albert I ingemetseld. Op 17 februari 1969 wordt de kapel als tentoonstellingsruimte ingehuldigd in aanwezigheid van Koning Boudewijn en Koningin Fabiola. Tot in 2019 worden er tentoonstellingen gehouden.

Meer weten over de geschiedenis van het gebouw van KBR? Bekijk hier de tijdslijn.

De architectuurparel van het KBR museum

Vandaag maakt de Nassaukapel deel uit van het KBR museum, waar de handschriftencollectie van de Bourgondische hertogen wordt tentoongesteld. Religie was alomtegenwoordig in de 15de-eeuwse maatschappij. Geen geschiktere plek dus dan de Nassaukapel om de religieuze handschriften uit de collectie tentoon te stellen aan het publiek.