Een voorzichtige waarschuwing bij de komende feesten

Het restauratieteam van Europese Prentkunst van Dürer tot Rembrandt wenst u allen een vrolijk kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar. De feestdagen komen er weer aan en daarom bloggen de medewerkers van het team vandaag over deze licht moraliserende gravure van De Jonge Drinker (1590 – 1610) naar een ontwerp van Hendrick Goltzius (1590-1610) en uitgegeven door Johannes Pietersz. Berendrecht.

Detail van Hendrick Goltzius, De Jonge Drinker, 1590-1610, gravure, 190 x 132mm.

 

Gulzigheid loont niet

Voor een wijnstok zit een jonge man op een bankje. Gulzig drinkt hij van maar liefst van twee glazen tegelijk.

Aan zijn voeten liggen een boek, een zandloper en een gescheurde geldbeurs. Wat deze objecten betekenen, valt af te leiden uit de onderstaande inscriptie: ‘Dit komt door gulzigheid en overvloedig drinken.’ Tijd, geld en gezondheid verlies je ermee.

 

Detail van Hendrick Goltzius, De Jonge Drinker, 1590-1610, gravure, 190 x 132mm.

De tekst die onderaan de prent staat en de objecten die voor het personage op de grond liggen, verwijzen naar de gevolgen van overmatig drinken:

Aenschout Jonckmans die dit hanteeren
U tijt, geld, memorie wert ghy hier duer quijt
U Welvaren, gesontheyt, levende hier in oneeren
Met een beroyt hooft, sonder achterdocht, tot elcx verwijt.

De zandloper en een gescheurde geldbeurs verwijzen dan weer respectievelijk naar de tijd en het geld die worden verspild. Ook de pendant van deze prent telt als een mogelijke waarschuwing. Die stelt een oude man voor in armoedige omstandigheden die de teloorgang verpersoonlijkt.

 

Valse marges

Deze prent is echter niet alleen inhoudelijk interessant. Het project Europese Prentkunst van Dürer tot Rembrandt draait immers om het technische aspect: restauratie. Normaal worden gravures op zuurvrij karton gemonteerd door middel van scharniertjes (hinges), in Japans papier (zie vorige blog). In het geval van de gravure van De Jonge Drinker is het papier echter bovenaan afgerond. Daarom hebben we in dit geval een andere techniek toegepast.

 

Foto voor en na behandeling en herconditionering:

Voor: de oude zure montage

Na: inlay van Japans papier en zuurvrij karton

 

Deze techniek bestaat erin het grafisch werk te voorzien van extra brede randen in Japans papier (ook wel ‘valse marges’ genoemd). Dankzij deze randen hoeft de onderzoeker het werk niet direct aan te raken wanneer hij of zij de achterkant van het kunstwerk zou willen raadplegen. Bovendien zijn deze ‘valse marges’ ook erg geschikt bij het inkaderen van het werk. Een echte win-winsituatie dus!

 

Meer informatie

 

Bibliografie