Handschriften

Collecties raadplegen

  • U raadpleegt alle collecties in de algemene leeszaal.
  • Een zitplaats reserveren is verplicht.
  • Reserveer al uw documenten 2 werkdagen op voorhand.

De collectie

De Handschriftenafdeling bewaart ongeveer 35.000 handschriften, waaronder 4.500 middeleeuwse codices. Daarmee behoort de verzameling van KBR tot de grootste tien wereldwijd. Ze wordt sinds de middeleeuwen terecht als een van de meest prestigieuze bibliotheken van de westerse wereld beschouwd.

De oorspronkelijke kern van de handschriftencollectie bestaat uit een belangrijk deel van de oude Librije van de hertogen van Bourgondië.

Lees hoe de verzameling tot stand kwam

Opbouw van de collectie

Het algemeen fonds van de collectie is in vier reeksen onderverdeeld.

Verder bewaart het Handschriftenkabinet twee bijzondere fondsen:

  • Fonds Goethals: handschriften en gedrukte werken met betrekking tot de genealogie, de heraldiek en de geschiedenis van de voormalige Nederlanden
  • Fonds Merghelynck: genealogie en heraldiek van West-Vlaanderen [bekijk in de catalogus]

Beide fondsen kregen een aparte signatuur en zijn afzonderlijk gecatalogiseerd.

Handschriften opzoeken

Er zijn verschillende mogelijkheden om een handschrift op te zoeken:

  • Via de online catalogus. Let op: niet alle documenten zijn hierin opgenomen.
  • Via de gedigitaliseerde referentiewerken die online beschikbaar zijn.
  • Via de gedrukte of handgeschreven catalogi in de leeszaal:
    • Systematische catalogus van J. Van den Gheyn (beschikbaar in pdf-versie)
    • Repertoria van Latijnse, Griekse, Nederlandse, Franse en Oosterse codices
    • Register van de handschriften uit kloosters en abdijen
    • Catalogi van bijzondere fondsen (de fondsen Goethals, Merghelynck en Houwaert)
    • Catalogi van de verluchte handschriften
  • Via de systematische en alfabetische kaartencatalogus in de leeszaal. Deze bevat notities met beschrijvingen van handschriften en een bibliografie.
  • U vindt ook heel wat gedigitaliseerde handschriften online.

Documentatie en referentiemateriaal

Naast de catalogi heeft u ook een rijke collectie secundaire literatuur ter beschikking, net als deze werkinstrumenten:

  • Referentiewerken over handschriften (ongeveer 6.000 volumes).
  • Een iconografische en tekstuele databank met kleurendia’s, foto’s (zwart-wit), microfiches, microfilms en cd-roms (ongeveer 10.000 documenten).
Leeszaal Handschriften

Onderzoek

Aan de Handschriftenafdeling zijn diverse wetenschappelijke onderzoekers verbonden. Ze staan in voor de catalogisering en zelfstandige publicaties over handschriften in de collectie. Onder de grote projecten uit het verleden vinden we bijvoorbeeld de reeks van zes repertoria van gedateerde handschriften die in België worden bewaard.

Daarnaast herbergt de afdeling het Centre International de Codicologie dat de redactie van het ‘Bulletin codicologique’ van het tijdschrift Scriptorium verzorgt. In dit bulletin wordt de lopende bibliografie van de studies over middeleeuwse handschriften opgenomen.

Bekijk alle onderzoeksprojecten
Contact
Neem contact op met de afdeling