Centrum voor de Bibliografie van de Neerlandistiek

Doel van de vereniging

De vzw Centrum voor de Bibliografie van de Neerlandistiek is de juridische structuur rond de Belgische afdeling van het Bureau voor de Bibliografie van de Neerlandistiek (BBN-Brussel).

Het BBN werd opgericht in 1969 met het doel de Vlaamse publicaties die verschijnen op het gebied van de Nederlandse taal- en letterkunde in de meest ruime zin te inventariseren en te ontsluiten.

Het BBN-Brussel stelt in samenwerking met het gelijknamige Nederlandse Bureau de “Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap” (BNTL) samen.

De gebruikersgroep van de BNTL omvat vakspecialisten, leerkrachten, studenten, middelbare scholieren en geïnteresseerde leken. BBN-Brussel verschaft ook permanent informatie aan personeel en lezers van KBR en aan neerlandici wereldwijd.

Historiek

Het Vlaamse Bureau voor de Bibliografie van de Neerlandistiek werd in 1969 opgericht met het doel de publicaties die verschijnen op het gebied van de neerlandistiek in de meest ruime zin te inventariseren en te ontsluiten.

De jaarlijkse productie aan secundaire publicaties wordt opgenomen in de Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap (BNTL). Medesamensteller is het Nederlandse Bureau voor de Bibliografie van de Neerlandistiek (BBN-H) te Den Haag, onderdeel van het Huygens Instituut (Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen). De Bibliografie van de Friese Taal-en Literatuurwetenschap (BFTL), die wordt samengesteld onder verantwoordelijkheid van een Friese redactie, vormt een apart onderdeel van de BNTL.

Er zijn inmiddels gedrukte delen gepubliceerd over de periode 1940-1945 (dl. 18) en 1960-2001 (dl. 22-31). In 2004 verscheen het cumulatiedeel 31 over de jaren 1999-2001 (2 dl.: 1517 p.). Dat is het laatste deel dat ook in gedrukte vorm verscheen. Sinds 1988 worden de titels ook beschikbaar gesteld als online-retrievalbestand binnen PICA. Die databank bevat inmiddels ruim 300.000 titels. Vanaf april 2008 is de hele databank uitsluitend (en gratis) te raadplegen via www.bntl.nl (de Friese bibliografie op www.bftl.nl).

Het Vlaamse Bureau voert sinds 1970 alle Vlaamse titels in op het gebied van de neerlandistiek, en dat in ruime zin: letterkunde van de middeleeuwen tot de ‘actuele’ literatuur, inclusief publicaties over het literaire leven en met betrekking tot productie en verspreiding van teksten (codicologie, boek- en drukgeschiedenis, kunstgeschiedenis, uitgeverijen en publieke media, prijzen…). Daardoor is de databank ook van nut voor historici, bibliotheekmedewerkers, publicisten en, vanzelfsprekend, studenten en leerlingen. Ook de taalkunde in ruime zin, inclusief naamkunde en dialectologie, wordt bibliografisch ontsloten. Voor oudere en actuele periodes biedt de databank dan ook heel veel informatie op lokaal vlak: studies over voornamen in een gemeente of regio, over rederijkerskamers of lofdichten op plaatselijke figuren, de evolutie van streektalen of de plaats van taal en tekst in de geschiedenis van onderwijs, kerk en politiek, en nog veel meer.

Daartoe worden alle publicaties van het wettelijk depot van KBR stelselmatig doorgenomen. Dat materiaal wordt aangevuld met gegevens uit buitenlandse tijdschriften, monografieën en bundels artikelen. Zo wordt een dekkingsgraad van ruim 90% bereikt voor het Belgische materiaal.

Waar mogelijk worden titels van vóór 1970 aan de databank toegevoegd, met name voor het interbellum en de periode 1946-1959.

Na de opheffing van het Nederlands Instituut voor Wetenschappelijke Informatiediensten (KNAW) in 2005 is samen met het Huygens Instituut met grote inzet gewerkt aan de technische vernieuwing van de BNTL. Op donderdag 24 april 2008 werd de vernieuwde Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap (BNTL) officieel in gebruik genomen tijdens een bijeenkomst in het Huygens Instituut. In 2009 werd ook de mogelijkheid gecreëerd voor externe gebruikers om zelf titels toe te voegen.

De nieuwe BNTL biedt toegang tot titels en digitale teksten van publicaties die voor de wetenschappelijke beoefening van de neerlandistiek van belang zijn en functioneert als zoekmachine binnen dat domein. Er wordt voor deze innovatie optimaal gebruik gemaakt van de nieuwste technische mogelijkheden, waarbij verschillende leidende principes worden gehanteerd. De nieuwe BNTL bevindt zich in een webomgeving waarin het materiaal door iedereen gratis gevonden kan worden. Externe invoerders (individueel, verbonden aan een bepaald project, verbonden aan een instelling etc.) kunnen daarin gratis en eenvoudig vergelijkbaar materiaal aan de BNTL toevoegen of een eigen bibliografie beschikbaar stellen. De BNTL wil tevens functioneren als archief voor digitale bestanden. De onderdelen van de workflow worden zoveel als mogelijk is geautomatiseerd, met ICT-ondersteuning verbeterd of vergemakkelijkt; handmatige inhoudelijke ontsluiting wordt echter nog steeds toegepast voor belangrijke vakpublicaties. Ontwikkelde programmatuur en functionaliteit wordt voor iedereen gratis ter beschikking gesteld voor gebruik. En voor de gebruiker en aanleveraar van informatie wordt de drempel voor gebruik zo laag mogelijk.

Zie http://www.huygens.knaw.nl/wat-doen-we/digitale-naslagwerken.

Leden

De werkende leden van het CBN vzw zijn:

  • Frans Daems, Universiteit Antwerpen
  • Hubert Meeus, Universiteit Antwerpen
  • Anne Marie Musschoot, Universiteit Gent
  • Jan Pauwels, KBR
  • Ludo Simons, Universiteit Antwerpen
  • Martin Van Droogenbroeck, KBR
  • Willy Vanderpijpen, KBR
  • Veerle Fraeters, Universiteit Antwerpen
  • Marcus De Schepper, KBR
  • Pierre Delsaerdt, Universiteit Leuven/Antwerpen

Het dagelijks bestuur omvat:

  • Willy Vanderpijpen (voorzitter)
  • Hubert Meeus (ondervoorzitter)
  • Frans Daems (secretaris-penningmeester)

BNTL Online

www.bntl.nl

De BNTL bevat Nederlandse, Vlaamse en buitenlandse titels van publicaties over Nederlandse taal- en letterkunde uit de periode 1940 tot heden (dus geen primaire literatuur), waar mogelijk met een link naar de digitale volledige teksten. De nieuwe versie van de BNTL, die wordt onderhouden door het Huygens ING, is in april 2008 opengesteld voor gebruik. De BNTL wordt onderhouden door een interne redactie, maar ook gebruikers hebben de mogelijkheid om titels in te voeren. De BNTL is een product in ontwikkeling. Bij de recentste upgrade (april 2010) is onder andere de mogelijkheid gecreëerd om door middel van zgn. RSS-feeds op de hoogte te blijven van recente toevoegingen aan de bibliografie.

Redactie

De interne redactie van de BNTL bestaat uit een Nederlandse en een Vlaamse afdeling. De Nederlandse afdeling is werkzaam aan het Huygens ING. De Vlaamse afdeling is gehuisvest in de Koninklijke Bibliotheek van België te Brussel en wordt gesubsidieerd door het Centrum voor de Bibliografie van de Neerlandistiek. De redactie zorgt voor de invoer van een kernlijst van wetenschappelijke secundaire literatuur over de Nederlandse taal- en letterkunde. Sinds 24 april 2009 is het voor niet-redactieleden mogelijk titels aan de bibliografie toe te voegen.

Log hier in

Voor vragen kunt u terecht bij oagy@uhltraf.xanj.ay.

Programmatuur

De technische ontwikkeling van de nieuwe BNTL wordt verzorgd door het Ontwikkelteam van het Huygens ING. Het nieuwe systeem heeft voorlopig de naam COB gekregen: Collaborative Online Bibliography tool, en zal ook worden ingezet voor andere bibliografieën. De links naar bibliografieën van aangrenzende vakgebieden die van ditzelfde systeem gebruikmaken zijn te vinden op het beginscherm van de BNTL.

Geschiedenis

De huidige BNTL is de recentste versie van de bibliografie die in 1970 op papier is aangevangen. Recente upgrades:

  • in april 2008 kwam de BNTL beschikbaar op het platform van het Collaborative Online Bibliography tool (COB);
  • in april 2009 kwam voor externe gebruikers de mogelijkheid ter beschikking om zelf titels toe te voegen aan de bibliografie. Bovendien werd het zoeken met diakritische tekens vergemakkelijkt;
  • in april 2010 werden RSS-feeds aan de BNTL toegevoegd (zowel op het niveau van de hele bibliografie als van specifieke zoekacties). Bovendien worden bij het zoeken ook aanwezige full-text bestanden doorzocht. Daarnaast zijn wat kleinere wijzigingen aangebracht, onder andere om het invoeren van nieuwe titels te vergemakkelijken

Contact