Belangrijke info
- U raadpleegt alle collecties in de algemene leeszaal.
- Een zitplaats reserveren is verplicht.
- Reserveer al uw documenten 2 werkdagen op voorhand.
De collectie Kaarten en plannen
De collectie Kaarten en plannen van KBR bestaat uit:
- meer dan 130 000 kaarten en plannen op losse bladen, meestal van groot formaat
- ca. 1 000 atlassen
- een dertigtal globes
- handgeschreven en gedrukte boeken geïllustreerd met kaarten
- een omvangrijk fonds van boeken en tijdschriften over cartografie
- diverse archiefcollecties
Heel wat handgetekende, gegraveerde en gedrukte kaarten van vóór 1800 maken deel uit van het fonds met waardevolle stukken van de afdeling Kaarten en plannen.
De cartografische documenten die KBR bewaart, dateren van de 11de eeuw tot vandaag en hebben betrekking op België en de hele wereld. Ze omvatten:
- atlassen
- wereldkaarten
- hemelkaarten
- zeekaarten en portulanen
- continentale, nationale, regionale, lokale kaarten
- plannen van steden en kadasterplannen
- militaire kaarten, plannen van veldslagen, stafkaarten
- luchtfoto’s
- thematische kaarten
Er zijn verschillende mogelijkheden om een stuk uit de collectie op te zoeken:
- Online catalogus
- Topografische catalogus (op papier)
- Catalogus van steden (op papier)
- Catalogus van auteurs (op papier)
Alle documenten van na 1997 vindt u terug in de online catalogus. Voor oudere documenten zoekt u best zowel in de online catalogus als in de catalogi op papier.
De collectie wordt regelmatig verrijkt door middel van giften en aankopen en via het wettelijk depot.
Onze storymaps
Storymaps zijn interactieve verhalen die kaarten combineren met geïntegreerde, multimediale inhoud om de collecties van de instelling te presenteren aan de hand van actuele of historische thema’s. Het doel is om de kaarten in hun context te plaatsen, zodat ze beter begrepen worden.
De Golf van Mexico. De politiek van nu, de kaarten van vroeger
KBR presenteert een storymap over de evolutie van de naam “Golf van Mexico”. Op 7 januari 2025 kondigde Donald Trump zijn voornemen aan om een decreet uit te vaardigen om de Golf van Mexico te hernoemen tot de ” Golf van Amerika”. Deze aankondiging riep heel wat reacties op. Aan de hand van enkele stichtende, soms zelfs mythische kaarten geselecteerd uit de KBR-collecties nodigen we u uit om te ontdekken hoe oude cartografie vandaag een rol speelt in actuele politieke kwesties. Deze route onthult hoe politieke macht en cartografie elkaar al eeuwenlang beïnvloeden en met elkaar verweven zijn.
125 jaar Zuidpoolexpeditie
Lees het interactieve verhaal van de Zuid- en Noordpoolexpedities die de Belgische ontdekkingsreiziger en zeevaarder Adrien de Gerlache ondernam tussen 1897 en 1909. De originele kaarten die mee aan boord waren van de Belgica en die handgeschreven notities bevatten, vormen de rode draad in dit spannende verhaal dat een stukje Belgische geschiedenis tot leven brengt.
De geopolitieke geschiedenis van Oekraïne in 10 kaarten
Ontdek een selectie historische kaarten van Oekraïne die interessante aspecten van het land onder de loep nemen. Oekraïne is immers een grensgebied, een ‘borderland’ 1. Volgens sommigen is de naam van het land trouwens etymologisch afgeleid van het Oudslavische woord voor ‘grensgebied’. De kaarten tonen wat dat in de praktijk betekent.
We nodigen u uit om deze kaarten kritisch te bekijken: ze zijn immers niet altijd neutraal. Kaarten kunnen vaak een politieke agenda dienen en een vertekend beeld van de werkelijkheid geven. Stof tot nadenken, dus.
Geologische reis door de cartografische collecties van KBR: van de 19de eeuw tot de Eerste Wereldoorlog
Deze storymap neemt je mee door de ontwikkeling van de geologische cartografie van België van de 19de eeuw tot de Eerste Wereldoorlog.
In deze storymap ontdekt u unieke kaarten en documenten, zoals handgeschreven geologische opmetingen, die door de afdeling Kaarten en plannen van KBR bewaard worden. De toelichtingen zijn gebaseerd op archieffondsen over Belgische geologische kaarten van de 19de eeuw, eveneens uit de KBR-collectie.
Online portaal Cartesius
Sinds augustus 2015 vindt u heel wat kaarten en plannen uit de collectie terug op www.cartesius.be. Met het project Cartesius ontsluiten KBR, het Rijksarchief, het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika en het Nationaal Geografisch Instituut samen hun historische geografische gegevens voor het grote publiek. Het online portaal bevat kaarten, plannen en luchtfoto’s van België en Midden-Afrika.
De online collectie wordt geleidelijk uitgebreid, neem dus zeker geregeld een kijkje.