Home > Onderzoek > Regional monetary economies

Regional monetary economies

Dit onderzoek bestaat uit twee delen:

  • Doctoraat van Christian Lauwers over functies van munten in Noordwest-Europa en de evolutie ervan.
  • Doctoraat van Fran Stroobants over de productie, de circulatie en het gebruik van munten in Sagalassos.

Deze onderzoeksprojecten maakten deel uit van twee grote projecten binnen de Interuniversitaire Attractiepolen (IUAP), gefinancierd door Belspo.

 

De evolutie van monetaire praktijken in Noordwest-Europa van de 3e eeuw v.C. tot de 9e eeuw n.C.

Christian Lauwers

Dit onderzoek focust op de functies van munten en hun evolutie doorheen de tijd in Noordwest-Europa op de lange termijn, meer bepaald van de 3de eeuw v.C. tot de 9de eeuw n.C. De (voornamelijk politieke) autoriteiten produceerden munten om in hun voordeel functies te vervullen. Deze functies vormen een essentiële factor bij het bepalen van het volume en de kwaliteit van hun muntproductie. Voor het opstarten en in stand houden van een dergelijke productie zijn voorraden metaal, personeel, uitrusting en knowhow nodig. Voor de hele Gallische, Gallo-Romeinse en Frankische periode werd getracht om degenen die verantwoordelijk zijn voor muntproductie beter te identificeren en om de middelen te evalueren die zij tot hun beschikking hadden om ze te produceren. Aan de andere kant werden zoveel mogelijk functies geïdentificeerd die door munten werden uitgevoerd ten behoeve van hun producenten en vervolgens voor het publiek, door de verschillende soorten beschikbare bronnen te analyseren: de munten zelf, archeologische contexten, literatuur en epigrafie.

De keuze voor de lange termijn als leidraad en de daaruit voortvloeiende vragen hebben het mogelijk gemaakt om voor het eerst een aantal specifieke onderzoeken uit te voeren. Met behulp van de Franse, Duitse en Engelse bronnen werd een corpus aangemaakt van de Keltische productiemiddelen van muntstukken. Vermeldingen van munten in antieke en middeleeuwse teksten werden al bestudeerd, maar nooit op een zo grote schaal en over een zo lange periode. Een ander thema is dat van de fiduciariteit: de meeste numismatici beschouwden de fiduciariteit van oude muntstukken als vanzelfsprekend, terwijl voor anderen de waarde van oude muntstukken niet groter kon zijn dan de waarde van hun metaalgehalte. De keuze van de lange termijn als leidraad maakte het mogelijk om dieper in te gaan op de bronnen die licht werpen op dit probleem en om aan te tonen dat alle oude munten een fiduciair gedeelte bevatten.

Deze scriptie zal nu als platform en referentie dienen voor verder onderzoek. Dit zal toekomstige onderzoekers besparen om talrijke boeken en artikelen te raadplegen, die zullen worden vervangen door het corpus van documenten verzameld en nagekeken in dit werk.

 

 

De monetarisatie van Sagalassos op de lange termijn. Een studie van de muntproductie, -circulatie en -gebruik vanuit een regionaal perspectief

Fran Stroobants

Deze studie heeft als doel de productie, de circulatie en het gebruik van munten in Sagalassos, een antieke stad in het zuidwesten van Turkije, te bestuderen vanuit een regionaal perspectief en op lange termijn, met name van de 5de eeuw v.C. tot de 7de eeuw n.C. Hierbij komen drie grote aspecten aan bod.

  • Een eerste deel van de studie focust op de productie van zilver- en bronsmunten in naam van Sagalassos tijdens de Hellenistische en Romeinse periode. Op basis van een zelf aangelegde referentiecatalogus wordt de evolutie van de muntslag in al zijn aspecten bestudeerd, met aandacht voor de productievolumes, types & iconografie, chronologie en metrologie & denominaties van de verschillende reeksen.
  • Een tweede deel van de studie geeft een algemeen overzicht van de muntvondsten die aan het licht kwamen tijdens de opgravings- en surveycampagnes in Sagalassos tussen 1990 en 2016, met aandacht voor zowel de individuele vondsten als grotere concentraties.
  • Het derde en laatste deel van deze studie combineert vervolgens deze twee datacategorieën met de bedoeling de geschiedenis van de monetarisatie en het geldgebruik in Sagalassos door de tijd te reconstrueren. Hiervoor worden niet enkel het numismatische materiaal (de munten die het onderwerp vormden van delen 1 & 2) bekeken, maar worden ze in een ruimer kader geplaatst door gebruik te maken van historisch-literair, archeologisch en epigrafisch bronnenmateriaal uit de stad en de ruimere omgeving. In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op drie grote vragen. Ten eerste wordt nagegaan welke de motieven achter de muntslag in Sagalassos geweest kunnen zijn: waarvoor had de stad zijn eigen munten nodig en kunnen we dit in verband brengen met andere gekende evoluties en gebeurtenissen? Een tweede deel tracht na te gaan hoe grote betalingen, zoals voor het innen van belastingen of het financieren van publieke constructies, in de stad werden uitgevoerd, en welke middelen hiervoor gebruikt konden worden. Het derde deel focust op de dagelijkse transacties en het gebruik van kleingeld. Ten slotte worden alle verworven inzichten samengebracht in een hypothetisch kader van geldgebruik in Sagalassos en zijn ruimere territorium door de tijd.

 

Links