In de middeleeuwen gaat religie veel verder dan wat er zich in kerken afspeelt en dan het persoonlijke geloof. Religie raakt alle aspecten van het leven en vormt een repertorium van verhalen die aanwezig zijn in de collectieve verbeeldingswereld. Het christelijke geloof wordt verspreid in teksten, maar ook en vooral door de kracht van beelden.

Religie is alomtegenwoordig in de middeleeuwen. Klokken, gebeden en religieuze feesten geven ritme aan de dagen, weken en jaren. Van de geboorte tot de dood biedt ze een kader voor het menselijk bestaan … Door middel van preken, teksten en afbeeldingen dringt ze door tot in de geest van iedereen die leeft in de middeleeuwen.

De beoefening van religie neemt echter uiteenlopende vormen aan. Terwijl de ene uiting geeft aan zijn geloof door middel van luxueuze bestellingen, belijdt de andere een religie die meer gericht is op boetedoening en ascetisme. Een van de grote successen van de 15de eeuw is een boek over de manier waarop de gelovigen het voorbeeld van Christus kunnen volgen in hun dagelijks bestaan.

Een onuitputtelijke inspiratiebron voor kunstenaars

De verhalen van het Oude Testament, de episoden in het leven van Jezus of de heiligenlevens zijn een inspiratiebron voor vele schilderijen, beelden en retabels. Ze verfraaien de plaatsen van de eredienst en residenties, brengen religieuze boodschappen over en tonen de macht van hun opdrachtgevers.

Religieuze teksten worden ook overvloedig gekopieerd en geïllustreerd in de handschriften. Een derde van alle handschriften in de Librije van de Bourgondische hertogen zijn boeken van religieuze aard: getijdenboeken, missalen, breviaria, psalters … Boeken die bestemd zijn voor persoonlijk gebed en vaak rijkelijk werden verlucht door gerenommeerde kunstenaars.

Heiligen: helden van de volkscultuur

Ook een eenvoudiger en ‘directe’ vorm van devotie is zeer wijd verspreid. Ze is gebaseerd op de verering van de heiligen van wie het leven tot voorbeeld wordt gesteld. Ze worden beschouwd als helden en doorstaan in naam van hun geloof zware beproevingen. Absurde details en bovennatuurlijke krachten wakkeren de interesse en de gedrevenheid van de gelovigen aan. Deze bijzonder populaire verhalen bestaan vaak in verschillende versies en zijn overvloedig geïllustreerd.

Een bekend voorbeeld is dat van Sint-Wilgefortis. God laat bij haar een baard groeien zodat ze kan ontsnappen aan een gedwongen huwelijk. Ontdek haar legende in het KBR museum.

Maak kennis met het KBR museum aan de hand van een reeks weetjes die je meevoeren naar de tijd van de Bourgondische hertogen. Ontdek de kennis die verborgen zit in de handschriften van de Librije en kom meer te weten over de thema’s in het museum.

Ontdek het KBR museum Koop uw museumticket