DH Benelux-congres

Het DH-congres (Digital Humanities) vindt plaats in het kader van het initiatief Digital Humanities Benelux dat in 2014 werd gecreëerd met als doel Belgische wetenschappers samen te brengen rond de thema’s van de digitale menswetenschappen, zichtbaarheid te verlenen aan het onderzoek in de regio en samenwerking aan te moedigen. De 11de editie vond dit jaar plaats in Leuven en had als thema “Breaking Silos, Connecting Data: Advancing Integration and Collaboration in Digital Humanities”.

Digitale menswetenschappen bij KBR

Digitale menswetenschappen, wat zijn dat?

De digitale menswetenschappen (of Digital Humanities) verwijzen naar “de ontmoeting tussen de nieuwe informatie- en communicatietechnologieën en de domeinen van de mens- en sociale wetenschappen, de kunsten en letteren”. (Bron: Cairn.info)

In KBR werken meerdere onderzoekers en onderzoeksters aan projecten in het domein van de digitale menswetenschappen. De door dit vakgebied geboden instrumenten, methoden en theorieën bieden aan de onderzoekers en onderzoeksters de mogelijkheid om de collecties van KBR op vernieuwende wijze te analyseren en te valoriseren; op die manier kunnen nieuwe gebruikers worden bereikt en kunnen samenwerkingsverbanden worden aangemoedigd met het onderzoek in de traditionele menswetenschappen. Bovendien gaat KBR in haar actieplan 2022-2024 de verbintenis aan om onderzoek te faciliteren.

LabEL ou comLabEL of hoe de Belgische digitale literatuur beschermen en toegankelijk maken

LabEl staat voor “Laboratory for Electronic Literature”, maar wat bedoelt men eigenlijk met elektronische literatuur? Deze literatuur omvat alle literaire werken die zijn ontstaan uit digitalisering en waarvan de betekenis en/of de esthetiek nauw verbonden is (zijn) met de kenmerken van digitale media. Dit project heeft als doel de duurzame archivering van deze elektronische literatuur te garanderen, ze zichtbaar en toegankelijk te maken voor het grote publiek en onderzoek te voeren naar het corpus van de Belgische elektronische literatuur.

Tijdens het congres heeft onze collega Isabelle Gribomont het project voorgesteld, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van een gegevensbank van de Belgische elektronische literatuur.

Be Comics Lab, Pop Heritage Lab en ARTPRESSE, 3 projecten voor studie en valorisatie van de populaire cultuur

Tijdens het congres hebben onze collega’s Julie M. Birkholz, Benoît Crucifix, Erwin Dejasse en Sébastien Hermans hun onderzoek gepresenteerd naar de manier waarop technieken voor computervisie en automatisch leren kunnen dienen bij de extractie van stripverhalen uit Belgische geïllustreerde tijdschriften van het interbellum. Voor het technisch aspect van het project hebben de collega’s van KBR samengewerkt met Krishna Kumar Thirukokaranam Chandrasekar en Bas Vercruysse van Ghent CDH.

Ze steunen daarbij op drie projecten en worden ondersteund door het Digital Research Lab van KBR:

• Be Comics Lab: het project heeft als doel het Belgisch erfgoed van het stripverhaal te bestuderen, de identificatie ervan te ontwikkelen, het te beschermen en tot leven te brengen.
• Pop Heritage: het project focust op de verkenning en de bewaring van het Belgisch gedrukt massa-erfgoed.
• ARTPRESSE: het project bestaat uit een intermediale studie van de Belgische kunst als gestructureerd netwerk, vanuit het oogpunt van de massamagazines tijdens het interbellum.

Project NAVEZ of hoe mensen in het verleden aan networking deden

Wist je dat networking niet van gisteren dateert? Het project NAVEZ bestaat uit een studie van het netwerk van de eminente neoklassieke kunstenaar en directeur van de Brusselse academie voor schone kunsten in de 19de eeuw, François-Joseph Navez, alsook van de invloed die hij uitoefende op de geschiedenis van de Belgische kunst in die tijd. De belangrijkste doelstellingen van het project bestaan erin de sleutelfiguren in het netwerk van Navez te identificeren en vast te stellen hoe en of deze sociale kringen een cruciale rol hebben gespeeld in zijn succes op de 19de-eeuwse artistieke scène.

Onze collega’s Fien Messens en Julie M. Birkholz hebben dit project voorgesteld dat wordt gevoerd in samenwerking met het Digital Research Lab, DIGIT en GhentCDH.

MetaBelgica of een gegevensbank die wordt gedeeld tussen meerdere federale wetenschappelijke instellingen (FWI)

KBR is niet de enige FWI die met data werkt. Ook andere FWI doen dat, met als gevolg dat sommige beschrijvingen van gegevens soms worden gedupliceerd. Het project MetaBelgica heeft als doel een gegevensbank te creëren die wordt gedeeld tussen meerdere FWI om te vermijden dat dezelfde inspanningen tweemaal worden geleverd bij de inventarisatie en publicatie van gegevens en om problemen met de kwaliteit van de gegevens te voorkomen. Het hoofddoel van het project bestaat erin het onderzoek te bevorderen naar items in verband met het Belgisch cultureel erfgoed en de kwaliteit van de gegevens te verbeteren.

Dit project is een samenwerking met het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten (KMSKB) en de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG). Tijdens het congres heeft onze collega Sven Lieber dit project voorgesteld, dat aansluit bij het thema van het congres en het idee om de schotten tussen de FWI neer te halen.

BelgicaWeb of de openstelling van digitale gegevens voor onderzoekers

Digitale gegevens (of born digital data) zijn gegevens die enkel in de digitale wereld bestaan en geen analoog equivalent hebben. Ze zijn dus kwetsbaar, meer bepaald als gevolg van de snelle technologische evolutie. In deze context heeft het project BelgicaWeb als doel digitaal erfgoed en digitale gegevens toegankelijker te maken volgens het model FAIR (Findable, Accessible, Interoperable en Reusable). Het project onderzoekt meer bepaald hoe digitale gegevens op duurzame wijze toegankelijk kunnen worden gemaakt, hoe collecties kunnen worden gecreëerd met behulp van tools voor webarchivering en hoe het bewustzijn voor het Belgisch digitaal erfgoed kan worden vergroot.

Tijdens het congres hebben onze collega’s Friedel Geeraert en Christina Vandendyck een workshop in verband met dit project georganiseerd met als doel goede praktijken te identificeren, informatie te delen en nieuwe middelen te vinden om digitale inhoud te archiveren.